CỔ PHIẾU PHỔ THÔNG LÀ GÌ?

Cổ phiếu phổ thông hay cổ phiếu thường là xác thực quyền sở hữu của cổ đông đối với công ty cổ phần. Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông có thể nhận cổ tức hay hưởng chênh lệnh giá khi mua bán.

1. Cổ phiếu phổ thông là gì?

Cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) là loại cổ phiếu phổ biến nhất trong các loại cổ phần của một công ty cổ phần. Các cổ đông sở hữu loại cổ phiếu này được quyền tự do chuyển nhượng, có quyền biểu quyết đối với các quyết định của công ty tại Đại hội cổ đông và hưởng cổ tức theo kết quả kinh doanh, số lượng cổ phiếu họ nắm giữ.

2. Đặc điểm của cổ phiếu phổ thông.

• Cổ phiếu phổ thông được phát hành rộng rãi ra công chúng. Nhà đầu tư có thể sở hữu cổ phiếu phổ thông trên thị trường sơ cấp (phát hành lần đầu) hoặc thị trường thứ cấp (mua bán trên thị trường chứng khoán).

• Cổ phiếu phổ thông có mệnh giá là 10.000 đồng/cổ phiếu, là mức giá cơ sở để tính cổ tức mà cổ đông phổ thông nhận được. Tuy nhiên trên thực tế, nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu phổ thông sẽ quan tâm tới mức giá thị trường.

• Cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông là các cổ đông phổ thông. Các cổ đông này có quyền nhận cổ tức theo kết quả kinh doanh của công ty nhưng hưởng quyền lợi sau cùng nếu công ty phá sản.

• Cổ phiếu phổ thông không thể chuyển thành cổ phiếu ưu đãi. Ngược lại, cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển thành cổ phiếu phổ thông theo nghị quyết Đại hội cổ đông.

• Cổ phiếu phổ thông có khả năng sinh lời và tốt hơn hầu hết các loại chứng khoán khác bao gồm cả trái phiếu. Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông hưởng lợi khi kết quả kinh doanh của công ty khả quan, kinh tế vĩ mô ổn định.

Ưu, nhược điểm của cổ phiếu phổ thông.

Ưu điểm:

• Cổ phiếu phổ thông rất dễ giao dịch.

• Nhờ sự phát triển vượt bậc của Internet, bạn dễ dàng tìm kiếm thông tin đáng tin cậy về các công ty niêm yết và việc phân tích sẽ chính xác hơn.

• Có thể có lợi nhuận lớn nếu công ty phát triển.

Nhược điểm:

• Vốn ban đầu của bạn không được bảo đảm. Rủi ro luôn tiềm ẩn bởi cổ phiếu bạn nắm giữ có thể bị mất giá, và bạn sẽ mất trắng khoản vốn ban đầu.

• Cổ phiếu phản ánh tình hình công ty nên nó trong trường hợp xấu có thể gây thua lỗ.

3. Quyền của cổ đông phổ thông.

• Quyền tham gia Đại hội cổ đông.

Các cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông được coi là các chủ doanh nghiệp và có quyền được tham gia Đại hội cổ đông, bầu cử, biểu quyết các vấn đề liên quan của công ty theo số lượng cổ phần nắm giữ. Theo quy định, mỗi cổ phần nắm giữ sẽ tương đương một phiếu biểu quyết.

• Quyền nhận cổ tức.

Cổ đông phổ thông được hưởng cổ tức tuy theo Nghị quyết Đại hội cổ đông. Mức hưởng cổ tức sẽ được công ty quyết định theo tình hình kinh doanh. Số lần chi trả trong năm thông thường sẽ từ 1 đến 2 đợt và có thể trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu.

• Quyền mua cổ phiếu mới.

Cổ đông phổ thông có quyền ưu tiên mua thêm cổ phiếu mới chào bán với tỷ lệ nhất định theo điều lệ của công ty.

• Quyền tự do chuyển nhượng.

Các nhà đầu tư đều có quyền mua bán cổ phiếu phổ thông bằng cách giao dịch trên thị trường chứng khoán hoặc thừa kế. Trừ một vài trường hợp quy định với cổ đông sáng lập hay ban lãnh đạo công ty...

• Các quyền hạn khác.

Xem xét, tra cứu Điều lệ công ty, biên bản họp Đại hội cổ đông và các nghị quyết của Đại hội cổ đông.

Khi công ty giải thể hoặc phá sản, được nhận một phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần tại công ty.

Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% tổng số cổ phần phổ thông trở lên trong thời hạn liên tục ít nhất 6 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ công ty có quyền để cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, yêu cầu triệu tập Đại hội cổ đông...

4. Nghĩa vụ của cổ đông phổ thông.

• Thanh toán đầy đủ và đúng hạn số cổ phần cam kết mua.

• Không được rút vốn đã góp bằng cổ phần phổ thông ra khỏi công ty dưới mọi hình thức, trừ trường hợp được công ty hoặc người khác mua lại cổ phần.

Trường hợp có cổ đông rút một phần hoặc toàn bộ vốn cổ phần đã góp trái với quy định thì cổ đông đó và người có lợi ích liên quan trong chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi giá trị cổ phần đã bị rút và các thiệt hại xảy ra.

• Tuân thủ Điều lệ và quy chế quản lý của công ty, chấp hành nghị quyết của Đại hội cổ đông.

5. Lợi ích của cổ phiếu phổ thông.

• Đối với công ty cổ phần.

Công ty cổ phần phát hành cổ phiếu phổ thông nhằm mục đích huy động vốn cổ phần, qua đó có thêm được nguồn vốn để phát triển sản xuất kinh doanh.

Bằng việc phát hành rộng rãi cổ phiếu ra công chúng, công ty cổ phần có thể tạo thêm sức hút mới trên thị trường, gây dựng hình ảnh đến với nhiều tổ chức kinh tế trong và ngoài nước, thu hút đầu tư, góp vốn kinh doanh.

• Đối với nhà đầu tư.

Những nhà đầu tư tham gia mua cổ phiếu phổ thông đều trở thành chủ sở hữu của doanh nghiệp, có đầy đủ quyền hạn của cô đông như bỏ phiếu, bầu cư hay nhận cổ tức. Tiểu biết nhất là khả năng sinh lợi của cổ phiếu phổ thông khi giao dịch trên thị trường chứng khoán.

6. Rủi ro của cổ phiếu phổ thông.

• Đối với công ty cổ phần.

Việc phát hành cổ phiếu phổ thông ra công chúng sẽ khiến việc quản lý của công ty trở nên khó khăn hơn khi có nhiều người sở hữu doanh nghiệp. Xung đột lợi ích có thể xảy ra với các cổ đông, nhóm cổ đông khác nhau. Ngoài ra, công ty có thể bị chi phối khi cổ đông hay nhóm cổ đông có số lượng cổ phần nhất định.

• Đối với nhà đầu tư.

Cổ phiếu phổ thông có thể đem lại lợi nhuận nhưng cũng có thể gây ra thua lỗ nếu cổ phiếu này của những công ty làm ăn yếu kém hoặc trong giai đoạn tình hình kinh tế bất ổn.

7.Cách mua bán cổ phiếu phổ thông.

Cách phổ biến nhất để mua cổ phiếu là thông qua môi giới (công ty chứng khoán) trên sàn giao dịch. Với hầu hết các loại cổ phiếu, không có quy định nào yêu cầu mức đầu tư tối thiểu (mức thấp nhất là giá cổ phiếu). Ngoài ra, nhà đầu tư có thể mua dưới hình thức chuyển nhượng không qua sàn, thường đối với các cổ phiếu chưa niêm yết.

Khi các chủ doanh nghiệp muốn mở rộng và phát triển việc kinh doanh thì việc đầu tiên họ sẽ tiến hành đó là phát hành cổ phiếu phổ thông công cụ huy động vốn thiết yếu. Việc sở hữu một số lượng cổ phiếu nghĩa là bạn có quyền tham gia biểu quyết các vấn đề của công ty. Tuy nhiên, để mua cổ phiếu thường bạn cần phải cân nhắc và tìm hiểu thật kỹ về loại cổ phiếu, hoạt động công ty, lĩnh vực kinh doanh... để có một lựa chọn đúng đắn.

Nguồn: Tổng hợp